2023.10.16 κ²μ
λ―Έλλμ(Midnight)μ λ―Όκ°ν μμ λ° μ¬μ©μ λ°μ΄ν°λ₯Ό μμ νκ² λ³΄νΈν μ μλ λ°μ΄ν° λ³΄νΈ λΈλ‘체μΈμ΄ λ κ²μ λλ€. μ¬κΈ°μλ μμ§μ μ¦λͺ μ΄ μ¬μ©λ κ²μ λλ€. μ΄λ² κΈμμλ μμ§μ(ZK) μ¦λͺ μ κΈ°λ³Έ κ°λ μ λν΄ μμλ³΄κ² μ΅λλ€.
μ¬μ€μ λ°νμ§ μκ³ μ°Έμ΄λΌκ³ λ§νκΈ°
μνΈνμμ μμ§μ μ¦λͺ λλ μμ§μ νλ‘ν μ½μ ν λΉμ¬μ(μ¦λͺ μ)κ° λ€λ₯Έ λΉμ¬μ(κ²μ¦μ)μκ² μ£Όμ΄μ§ μ§μ μ΄ μ°Έμμ μ¦λͺ νλ λμμ κ²μ¦μμκ² μ§μ μ΄ μ§μ€μ΄λΌλ λ¨μν μ¬μ€ μ΄μμ μ 보λ₯Ό μ λ¬νμ§ μλ λ°©λ²μ λλ€.
ZK μ¦λͺ μ μνΈνμμ λ§€μ° λ§€λ ₯μ μΈ κ°λ μ λλ€. μ΄λ₯Ό ν΅ν΄ μ¦λͺ μλ μμ μ΄ κ° xλ₯Ό μκ³ μλ€λ μ¬μ€ μΈμ λ€λ₯Έ μ 보λ μ λ¬νμ§ μκ³ λ κ²μ¦μμκ² κ° xλ₯Ό μκ³ μμμ μ¦λͺ ν μ μμ΅λλ€. κ²μ¦μλ xμ κ°μ μμ§ λͺ»νμ§λ§ μ¦λͺ μκ° μ΄λ₯Ό μκ³ μλ€λ μ¦κ±°λ₯Ό μ»κ² λ©λλ€. ZK μ¦λͺ μ μ λ’°λ ν΄λΉ μ¦λͺ μ μνμ μμ±μμ λΉλ‘―λ©λλ€.
ZK μ¦λͺ μ μ νμ μΈ μλ μ¨λ¦¬μ€(μ¦λͺ μ)κ° μ€μ λ‘ λΉλ°λ²νΈλ₯Ό 곡κ°νμ§ μκ³ λκ΅΄μ μλ λΉλ° λ¬Έμ λΉλ°λ²νΈλ₯Ό μκ³ μλ€κ³ λ°₯(κ²μ¦μ)μ μ€λνλ €λ μλ리μ€λ₯Ό μλ‘ λ€ μ μμ΅λλ€. μ¨λ¦¬μ€λ λκ΅΄μ λ€μ΄κ°μ λ°₯μ΄ μ νν μΆκ΅¬λ‘ λμ€λ©΄ λΉλ°λ²νΈλ₯Ό 곡κ°νμ§ μκ³ λ λΉλ°λ²νΈλ₯Ό μκ³ μμμ μ¦λͺ ν μ μμ΅λλ€.
λκ΅΄μλ μ κ΅¬κ° νλλΏμ΄λ©°, μ΄ μ κ΅¬κ° μΆκ΅¬μ΄κΈ°λ ν©λλ€. μ ꡬ λ°λ‘ λ€μλ κΈ΄ 볡λκ° νλ μκ³ , μ¨λ¦¬μ€λ μ΄ λ³΅λλ₯Ό λ°λΌ A λλ B λ λ°©ν₯μΌλ‘ κ° μ μμ΅λλ€. 볡λ νκ°μ΄λ°μλ λΉλ°λ²νΈλ‘λ§ μ΄ μ μλ λ¬Έμ΄ μμ΅λλ€. μ¨λ¦¬μ€λ λ°₯μκ² λ¬Έμ ν΅κ³Όν μ μλ€λ κ², μ¦ μνΈλ₯Ό μκ³ μλ€λ κ²μ μ¦λͺ νκ³ μΆμ΄ν©λλ€.
λκ΅΄μ΄ μ΄λ»κ² μκ²Όλμ§, λ¬Έμ΄ μ΄λμ μλμ§ κ·Έλ¦Όμ 보μΈμ. λ¬Έμ μ΄λ €λ©΄ μνΈλ₯Ό μμμΌ ν©λλ€. λ°₯μ λκ΅΄μ λ€μ¬λ€λ³΄κ³ μμ§ μμΌλ©° μ¨λ¦¬μ€κ° A λ°©ν₯μΌλ‘ κ°λμ§ B λ°©ν₯μΌλ‘ κ°λμ§ μμ§ λͺ»νλ€λ μ μ μ£Όλͺ©νμΈμ.
μνΈμμ© κ΄μ μμ 보면 λ€μκ³Ό κ°μ΅λλ€. μ²μμλ, νμ μ¦λͺ μκ° μ΄λ€ μ½μ (commitment)μ ν©λλ€. μ¦λͺ μλ μ΄λ€ μ§μ μ΄ μ°Έμμ μ¦λͺ νλ €κ³ νκ³ , κ²μ¦μλ μ΄λ₯Ό κ²μ¦νκ³ μ ν©λλ€. κ²μ¦μ μ±λ¦°μ§-μλ΅(challenge-response) λ°©μμΌλ‘ μ΄λ£¨μ΄μ§λλ€. λ¨Όμ κ²μ¦μκ° μ¦λͺ μμκ² μ±λ¦°μ§λ₯Ό 보λ λλ€. μ¦λͺ μλ μλ΅μ μ 곡ν΄μΌ ν©λλ€. κ²μ¦μ μλ΅μ κΈ°λ°μΌλ‘ μ΄λ£¨μ΄μ§λλ€. κ²μ¦μλ μλ΅μ κ²ν νμ¬ μ§μ μ΄ μ°ΈμΈμ§ κ±°μ§μΈμ§ νμΈν©λλ€.
λκ΅΄μ λν μ΄μΌκΈ°λ₯Ό κ³μν΄ λ³΄κ² μ΅λλ€. μ¨λ¦¬μ€κ° λ¬Έμ λν λΉλ° λΉλ°λ²νΈλ₯Ό μκ³ μλ€κ³ μ£Όμ₯νλ κ²μ νλμ μ½μ μ λλ€. μ¨λ¦¬μ€λ λκ΅΄μ λ€μ΄κ°μ λ°©ν₯ Aλ₯Ό κ²°μ ν©λλ€. λ°₯μ μ¨λ¦¬μ€κ° μ΄λ λ°©ν₯μ μ ννλμ§ λͺ¨λ¦ λλ€. λ°₯μ λκ΅΄ μ ꡬμ λ€μ΄κ°μ μ¨λ¦¬μ€μκ² A λλ B λ°©ν₯ μ€ μ΄λ λ°©ν₯μΌλ‘λ λμμ€λΌκ³ μΈμΉ©λλ€.
λ°₯μ λκ΅΄ μμ μμ§λ§ μ¨λ¦¬μ€λ₯Ό λ³Ό μ μμ΅λλ€. κ·Έλ B λ°©ν₯μ μ ννκ³ μ΄ μ νμ μ¨λ¦¬μ€μκ² μΈμΉ©λλ€. λ€μ κ·Έλ¦Όμμ μ€λͺ ν μν©μ λ³Ό μ μμ΅λλ€. λ°₯μ΄ μ¨λ¦¬μ€μκ² μ±λ¦°μ§λ₯Ό 보λ λλ€.
μ¨λ¦¬μ€λ μλ΅μ μ 곡ν΄μΌ ν©λλ€. μ΄ μμ μμλ μ¨λ¦¬μ€κ° λΉλ° μνΈλ₯Ό μ¬μ©νκ³ λ¬Έμ ν΅κ³Όν΄μΌ νλ€λ λ»μΈλ°, μ΄λ μ¨λ¦¬μ€κ° B λ°©ν₯μμ λμμ¬ μ μλ μ μΌν μ νμ§μ΄κΈ° λλ¬Έμ λλ€. λ°₯μ μ¨λ¦¬μ€κ° μ΄λ λ°©ν₯μΌλ‘ λμ¬μ§ νμΈνκΈ° μν΄ λκ΅΄ μμΌλ‘ μ‘°κΈ λ κ±Έμ΄ λ€μ΄κ°λλ€. μλ κ·Έλ¦Όμμ μ¨λ¦¬μ€κ° B λ°©ν₯μμ λμ€λ κ²μ λ³Ό μ μμ΅λλ€.
λ°₯μ΄ A λ°©ν₯μ μΈμ³€λ€λ©΄ μ¨λ¦¬μ€λ λΉλ° μνΈλ₯Ό μ ν μ¬μ©ν νμκ° μμμ κ²μ΄κ³ μ¬λ°λ₯Έ λ°©ν₯μμ λμμ κ²μ λλ€. μ¦, μ¨λ¦¬μ€κ° λ°₯μ μμΌ νλ₯ μ 50%μ λλ€. μ΄ κ³Όμ μ μ¬λ¬ λ² λ°λ³΅ν΄μΌ ν©λλ€. μ¨λ¦¬μ€κ° λ°₯μ΄ μ§μ ν κ²½λ‘μμ μ§μμ μΌλ‘ λμμ¬ μ μλ€λ©΄ λ°₯μ μ¨λ¦¬μ€κ° λΉλ° μνΈλ₯Ό μκ³ μλ€κ³ νμ νκ² λ©λλ€. κ·Έλ¬λ κ·Έλ μνΈκ° μ€μ λ‘ λ¬΄μμΈμ§μ λν΄ μ무κ²λ μμ§ λͺ»νλ―λ‘ μ΄κ²μ μμ§μ μ¦λͺ μ λλ€.
μ¨λ¦¬μ€λ λ°₯μκ² μμ μ μ§μ μ΄ μ¬μ€μμ μ¦λͺ ν μ μμ΅λλ€. λ§μ½ λ°₯μ΄ λΉλ° μνΈλ₯Ό ꡬ맀νκ³ μΆμΌλ©΄ μ¨λ¦¬μ€κ° λΉλ° μνΈλ₯Ό μκ³ μλ€λ μ¦κ±°λ₯Ό κ°κ³ μμ΅λλ€.
λ³΄λ€ κ΅¬μ²΄μ μΈ μμ
μ¨λ¦¬μ€(μ¦λͺ μ)κ° μμ§μ μ¦λͺ μ μ¬μ©ν΄ λ°₯(κ²μ¦μ)μκ² μμ μ΄ 18μΈ μ΄μμμ μ¦λͺ νκ³ μ νλ μλ리μ€λ₯Ό μλ‘ λ€μ΄λ³΄κ² μ΅λλ€.
λ°₯μ μ£Όλ₯ ν맀μ, μ±μΈ μ μ© ν΄λ½μ λμ΄λ§¨ λλ μνΈνν κ±°λμμ κ°μ΄ μ±μΈλ§ μ΄μ©ν μ μλ μΈν°λ· μλΉμ€μΌ μ μμ΅λλ€.
μ¨λ¦¬μ€κ° μΌλ° μ λΆμ¦λ§ κ°μ§κ³ μλ€λ©΄ λ°₯μκ² μ§μ 보μ¬μ£Όκ±°λ 볡μ¬ν΄μ μΈν°λ·μ ν΅ν΄ λ°₯μκ² λ³΄λΌ μ μμ΅λλ€. λ¬Έμ λ μ΄λ κ² νλ©΄ κ²μ¦μμκ²λ νμνμ§ μλλΌλ μ λΆμ¦μ μλ λͺ¨λ μ λ³΄κ° λ ΈμΆλλ κ²½μ°κ° λ§λ€λ κ²μ λλ€. λ²μ λ°λΌ μ΄λ¦μ΄λ κ±°μ£Όμ§λ₯Ό λ°νμ§ μμλ λμ΄μ κ΅μ λ§ νμΈνλ©΄ μλΉμ€ μ΄μ©μ΄ κ°λ₯ν μλ μμ΅λλ€. μ΄λ‘ μ μΌλ‘λ μ¬μ©μκ° μμ μ κ°μΈμ 보λ₯Ό λ μ 보νΈν μ μμ§λ§, νμ¬λ‘μλ λΆκ°λ₯ν©λλ€. ZK μ¦λͺ μ΄ μ΄λ₯Ό κ°λ₯νκ² ν©λλ€. μ¬μ§μ΄ μ 보 μμ²΄κ° λλ¬λμ§ μλ λ°©μμΌλ‘ μ¦λͺ μ μ 곡ν μλ μμ΅λλ€. μ¨λ¦¬μ€λ μμ μ λμ΄λ₯Ό λ°νμ§ μκ³ λ 18μΈ μ΄μμμ μ¦λͺ ν μ μμ΅λλ€.
μ΄κ²μ΄ ZK νλ‘ν μ½μ ν΅ν μνΈμμ© λ°©μμ λλ€.
첫 λ²μ§Έ λ¨κ³λ μ½μ μ€λΉμ λλ€. μ¨λ¦¬μ€λ μμ μ λμ΄λ₯Ό μ¦λͺ νλ κ²μΌλ‘ μμν©λλ€. μ΄λ κ·Έλ μ λμ΄λ₯Ό λΉλ° λμ(λ Όμ€λΌκ³ λ ν¨)λ‘ ν΄μ±νμ¬ μνν μ μμ΅λλ€. μ¨λ¦¬μ€λ λ°₯μκ² μ½μ μ 보λ λλ€. μ½μ 체κ³λ μ¨κΈ°κ³ κ²°ν©ν΄μΌ ν©λλ€. λ°₯μ μμ ν μ½μ μμ μ¨λ¦¬μ€μ λμ΄λ₯Ό νμ ν μ μμ§λ§, λμμ μ¨λ¦¬μ€κ° μ½μ μ λ³΄λΈ νμλ λμ΄λ₯Ό λ³κ²½ν μ μμ΅λλ€. λ°₯μ μ¨λ¦¬μ€κ° 컀λ°ν μ¬μ€μ νμΈν©λλ€.
λ°₯μ΄ μ½μ μ λ°μΌλ©΄ μ¨λ¦¬μ€μκ² μ±λ¦°μ§λ₯Ό λ³΄λΌ μ μμ΅λλ€. κ·Έλμ λ°₯μ μ¨λ¦¬μ€μκ² λ¬΄μμ μ±λ¦°μ§λ₯Ό 보λ λλ€. μ¨λ¦¬μ€μ λμ΄κ° 18μΈ μ΄μμΈμ§μ κ°μ κ°λ¨ν μ΄λΆλ² μ§λ¬Έμ΄ λ μ μμ΅λλ€.
μ¨λ¦¬μ€λ μμ μ μ νν λμ΄λ₯Ό λ°νμ§ μκ³ μ±λ¦°μ§λ₯Ό μΆ©μ‘±νλ μ¦κ±°λ₯Ό μ μν΄ λ°₯μ λμ μ μλ΅ν©λλ€. μ΄ κ²½μ° μμ§μ λ²μ μ¦λͺ μ μ¬μ©ν΄ μμ μ λμ΄κ° 18μΈ μ΄μμ νΉμ λ²μ λ΄μ μμμ μ¦λͺ ν μ μμ΅λλ€.
λ§μ§λ§μΌλ‘ λ°₯μ μ¨λ¦¬μ€μ μ¦λͺ μ κ²μ¦ν©λλ€. μ΄ μ¦λͺ μ΄ μ ν¨νλ€λ©΄ λ°₯μ μ¨λ¦¬μ€μ μ νν λμ΄λ₯Ό μμ§ λͺ»ν΄λ μ¨λ¦¬μ€κ° 18μΈ μ΄μμ΄λΌλ κ²μ νμ ν μ μμ΅λλ€. λ°₯μ μ¨λ¦¬μ€μ IDμμ μ΄λ€ μ 보λ μ μ μμ΅λλ€. λ°₯μ μμ μ΄ κ΄μ¬μ κ°μ‘λ μ¨λ¦¬μ€μ μ νν λμ΄μ‘°μ°¨ μμ§ λͺ»νλ€λ μ μ μ£Όλͺ©νμΈμ. κ·Έλ μ¨λ¦¬μ€κ° μ±μΈμ΄λΌλ μ¦κ±°λ‘ λ§μ‘±ν΄μΌ ν©λλ€.
μ½μ μ체λ μ£Όμ₯(claim)μ μ ν¨μ±μ λν μ΄λ ν μ¦κ±°λ μ 곡νμ§ μμ΅λλ€. μ½μ μ μ±λ¦°μ§-μλ΅ λ° κ²μ¦ λ¨κ³ μ΄μ μ μ¬μ μ€μ κ³Όμ μΌ λΏμ λλ€. μ€μ μ¦λͺ μ λμ€μ μ¦λͺ μκ° κ²μ¦μμ μ±λ¦°μ§μ μ±κ³΅μ μΌλ‘ μλ΅ν λ μ΄λ£¨μ΄μ§λλ€.
μ¨λ¦¬μ€κ° κ±°μ§ μ½μ μ μ 곡νλ€λ©΄, λ°₯μ μ±λ¦°μ§μ μμ μ μ£Όμ₯μ λ©λμν¬ μ μλ λ°©μμΌλ‘ μΌκ΄λκ² μλ΅ν μ μμ κ²μ λλ€. μ±λ¦°μ§λ 무μμλ‘ μμ±λλ―λ‘ μ¨λ¦¬μ€λ μ±λ¦°μ§λ₯Ό 미리 μμΈ‘ν μ μμ΅λλ€. λ§μ½ μ¨λ¦¬μ€μ μ½μ μ΄ κ±°μ§μ΄λΌλ©΄, μ¨λ¦¬μ€λ μ μ΄λ μΌλΆ μ±λ¦°μ§μ μ¬λ°λ₯΄κ² μλ΅νμ§ λͺ»ν κ²μ΄κ³ , λ°₯μ μ¨λ¦¬μ€λ₯Ό λ©λνμ§ λͺ»ν κ²μ λλ€.
ZK μ¦λͺ μμ μ½μ μ μ€μν μν μ ν©λλ€. μ΄λ μ¦λͺ μ(μ¨λ¦¬μ€)κ° μμ μ μ£Όμ₯μ λν μ 보λ₯Ό 곡κ°νμ§ μκ³ λ μμ μ μ£Όμ₯μ "νμ (lock in)"ν μ μλ λ°©λ²μ λλ€. μ΄ μ½μ μ λ¨λ°©ν₯ κΈ°λ₯μΌλ‘ μ€κ³λμκΈ° λλ¬Έμ, μ¨λ¦¬μ€λ μ½μ μ΄ μ΄λ£¨μ΄μ§ ν μμ μ μ£Όμ₯μ λ³κ²½ν μ μμ΅λλ€( λ°μΈλ©). ZK μ¦λͺ μ 보μμ μνΈμμ©μ νΉμ±κ³Ό 무μμ μ±λ¦°μ§μ μ μ©μμ λΉλ‘―λ©λλ€. μ¨λ¦¬μ€κ° κ±°μ§ μ½μ μ ν΅ν΄ μμ΄λ €κ³ ν΄λ νλ‘ν μ½μ λ°₯μ΄ μ΄λ₯Ό κ°μ§ν νλ₯ μ΄ λλλ‘ λ³΄μ₯ν©λλ€.
κ²°λ‘
μμ§μ μ¦λͺ μ λΈλ‘체μΈμ μ¬μ©μ±μ ν¬κ² κ°μ ν μ μλ μ μ¬λ ₯μ κ°μ§κ³ μμΌλ©°, νΉν νμ₯μ±(zk-λ‘€μ ), νΈλμμ μ νλΌμ΄λ²μ, μ€λ§νΈ 컨νΈλνΈμ νλΌμ΄λ²μ μμμμ λμ± κ·Έλ μ΅λλ€. λ°λΌμ μνΈνλ μΉμΈλμ§ μμ μ κ·Όμ λ°©μ§νκΈ° μν΄ λ°μ΄ν°λ₯Ό 보νΈνλ λ° κ·ΈμΉμ§λ§, ZK μ¦λͺ μ μ¬μ©νλ©΄ λ°μ΄ν°λ₯Ό μμ νκ² λΉκ³΅κ°μ μΌλ‘ μ°μ°νκ³ κ²μ¦ν μ μμ΅λλ€. ZK μ¦λͺ μ ν΅ν΄ μ°Έμ¬μλ λ―Όκ°ν μ 보λ₯Ό λ ΈμΆνμ§ μκ³ λ λΉκ³΅κ°μ μΌλ‘ λ°μ΄ν°λ₯Ό λ€λ£° μ μμ΅λλ€. ZK μ¦λͺ μ λΈλ‘μ²΄μΈ κΈ°μ μ μ¬μ©λλ μνΈνμ μΆκ°μ μΈ νλΌμ΄λ²μ κ³μΈ΅μ λν κ²μΌλ‘ λ³Ό μ μμ΅λλ€.
λ―Έλλμμ λ―Όκ°ν λ°μ΄ν°λ₯Ό 보νΈνλ©΄μ λμμ λ€μν μλΉμ€μ μ¬μ©ν μ μκΈ° λλ¬Έμ λΉμ¦λμ€, μν, κΈ°κ΄, κΈ°μ , νΉν μ¬μ©μλ€μκ² λ§€μ° μ μ©ν λΈλ‘체μΈμ΄ λ κ²μ λλ€.
* Source: https://cexplorer.io/article/basics-of-zero-knowledge
* Translation: Ilhun@CryptoVeri enics_sky@naver.com