Atala SCAN: ตรวจสอบความถูกต้องของผลิตภัณฑ์โดยใช้บล็อกเชน
ไมโครชิพอัจฉริยะสามารถทำงานร่วมกับบล็อกเชนระดับสูงเพื่อจัดการกับปัญหาผลิตภัณฑ์ปลอมแปลงได้อย่างไร?
เมื่อคุณจ่ายเงินในราคาสูงลิ่วสำหรับสุราพรีเมียมเพื่อการสะสม แต่… คุณจะไว้วางใจได้อย่างไรว่าพ่อค้าและผู้เกี่ยวข้องในซัพพลายเชนทั้งหมดนั้นทำงานด้วยความซื่อสัตย์ และมอบของแท้กับคุณ?
คุณซื้อยาราคาแพงจากร้านขายยาออนไลน์ คุณแน่ใจหรือว่าคุณได้รับในสิ่งที่คุณจ่ายไปจริงๆ? Atala SCAN เป็นระบบตรวจสอบผลิตภัณฑ์จาก IOG ที่สามารถตอบคำถามได้ว่าของแท้หรือปลอม โดยไม่ต้องเชื่อถือผู้ค้าปลีกหรือใครก็ตามในซัพพลายเชน
ส่วนหนึ่งของการเช็คขวดสุราคือซีลปิดขวดอัจฉริยะที่ทำให้รู้ได้ว่ามีการถูกดัดแปลงหรือไม่ Atala เพิ่มการเชื่อมโยงเข้ารหัสและการตรวจสอบระหว่างซีลและประวัติการผลิตทั้งหมดของขวดนั้น คุณสามารถตรวจสอบประวัติของสุราพรีเมี่ยมของคุณ โดยใช้แอพลิเคชั่นฟรีบนโทรศัพท์ของคุณที่สามารถตรวจสอบความถูกต้องของผลิตภัณฑ์ได้ทันที
Atala SCAN สร้างขึ้นบนบล็อกเชน Cardano ซึ่งเป็นเทคโนโลยีบล็อกเชนรุ่นที่ 3 โดยมีซอฟต์แวร์บล็อกเชนรวมกับเทคโนโลยี ‘ชิพสัมผัส’ ซึ่งเหนือกว่าวิธีการรักษาความปลอดภัยแบบดั้งเดิม เช่น ฝาปิด โฮโลแกรม และบรรจุภัณฑ์ที่สวยงาม แต่ Atala ทำให้ลูกค้าสามารถตรวจสอบประวัติของผลิตภัณฑ์ได้ทันที
ปัญหาและแนวทางแก้ไข
ความจำเป็นในการปรับปรุงระบบความปลอดภัยของผลิตภัณฑ์ เช่น สุราระดับพรีเมียม เครื่องสำอาง สินค้าแฟชั่น และยาที่ต้องสั่งโดยแพทย์ ถูกขับเคลื่อนจากการที่ต้องต่อสู้กับของปลอมที่พยายามทำให้เหมือนอย่างมีความซับซ้อนมากขึ้นเรื่อยๆ หน่วยงานสหประชาชาติที่ประสานงานต่อสู้กับกลุ่มอาชญากรข้ามชาติกล่าวถึงปัญหาดังกล่าวว่า ‘การผลิตและการขายสินค้าลอกเลียนแบบเป็นปัญหาระดับโลกที่มีมูลค่าหลายพันล้านดอลลาร์ และเป็นปัญหาหนึ่งที่กระทบต่อเศรษฐกิจและสุขภาพอย่างร้ายแรงสำหรับรัฐบาล ธุรกิจ และผู้บริโภค’
ขนาดของตลาดลอกเลียนแบบระหว่างประเทศเพิ่มขึ้นสองเท่าจาก 2 แสนล้านดอลลาร์ในปี 2551 เป็น 509 พันล้านดอลลาร์สหรัฐในปี 2562 เทียบเท่ากับ 2.5% ของการค้าโลก ตามรายงานของสำนักงานสิทธิบัตรและเครื่องหมายการค้าของสหรัฐฯ การปลอมแปลงในระดับดังกล่าวกระทบต่อต้นทุนในการผลิต เป็นอันตรายต่อชีวิตของผู้บริโภคอาหารและยา และยังเป็นการกีดกันนักประดิษฐ์จากรางวัลที่พวกเขาควรได้รับจากความพยายามสร้างนวัตกรรม
วิธีแก้ปัญหาของ IOG ในเรื่องการปลอมแปลง คือตั้งระบบบูรณาการซึ่งประกอบด้วยซีลอัจฉริยะ ‘ชิพติดปีก’ ซึ่งสามารถเชื่อมโยงได้เพียงสัมผัสสมาร์ทโฟนกับจุดบันทึกการผลิตของสินค้า บันทึกดังกล่าวจะถูกเก็บไว้ในที่จัดเก็บซึ่งปลอดภัยและไม่สามารถเปลี่ยนแปลงได้ ผู้ซื้อสามารถตรวจสอบแหล่งที่มาได้อย่างรวดเร็ว ง่ายดาย และไม่มีค่าใช้จ่าย
ซีลอัจฉริยะ
ซีลอัจฉริยะเป็นหัวใจสำคัญของระบบ ซีลอัจฉริยะเป็นฉลากที่มีชิพการสื่อสารระยะใกล้ (NFC) มีขนาดเล็กพอที่จะติดผลิตภัณฑ์ ฝังอยู่ในการ์ด หรือฝังอยู่ในผลิตภัณฑ์หรือบรรจุภัณฑ์ ตัวอย่างเช่น เป็นส่วนของฝาขวดพิเศษหรือเย็บติดกระเป๋าถือ คุณอาจเคยเห็นโลโก้ NFC บนบัตรธนาคาร เทคโนโลยีนี้จะช่วยให้อุปกรณ์สามารถแลกเปลี่ยนข้อมูลได้ง่ายๆ โดยการสัมผัสหรือวางไว้ใกล้กัน เช่นเดียวกับไมโครชิพที่ใช้กับสุนัข ซีลอัจฉริยะไม่ใช้พลังงาน หากทว่าทำงานโดยรอสัญญาณจากเครื่องอ่านอย่างเงียบๆ สัญญาณจะทำให้เกิดกระแสไฟฟ้าในเสาอากาศของชิพ และนั่นก็เพียงพอแล้วสำหรับการทำงานของชิพในการส่งข้อมูลที่เก็บไว้
สมาร์ทโฟนสมัยใหม่มีอุปกรณ์ NFC แบบสองทิศทางเป็นคุณสมบัติมาตรฐาน เพื่อให้โทรศัพท์ทำงานได้ทั้งเป็นเครื่องอ่านและแท็ก เครื่องรุ่น Nexus S เป็นอุปกรณ์ Android เครื่องแรกที่มีเทคโนโลยีนี้ ในปี 2010 Apple ได้เพิ่ม NFC ให้กับ iPhone ในปี 2014 – และมีอยู่ใน iPhone ทุกเครื่องตั้งแต่รุ่น iPhone 6
แท็ก NFC ที่ป้องกันการงัดแงะส่วนใหญ่ได้รับการออกแบบให้หยุดทำงานหากถูกรบกวน แท็ก NFC ทั้งหมดนั้นจะต้องใช้เสาอากาศเพื่อทำงาน และหากเสาอากาศเปราะบาง การงัดแงะจะทำให้แท็กหยุดทำงาน ผลิตภัณฑ์ NTAG ที่ใช้ในแอพลิเคชัน Atala SCAN ก้าวไปอีกขั้นหนึ่ง ชิพในแท็กมีเสาอากาศ 2 เสา มีเพียงเสาเดียวที่ออกแบบให้หักได้ หากแท็กถูกรบกวน แท็กก็ยังจะทำงานต่อไป แต่จะส่งสัญญาณเพื่อเป็นหลักฐานว่าเกิดการปลอมแปลง
Atala SCAN ทำงานตั้งแต่จุดแรกของซัพพลายเชนเมื่อส่งมอบผลิตภัณฑ์นั้นให้กับเจ้าของแบรนด์ ในบันทึกของเจ้าของแบรนด์จะประกอบด้วยรูปภาพผลิตภัณฑ์และประวัติทั้งหมด ซึ่งรวมถึงความสามารถในการแกะรอยส่วนประกอบแต่ละส่วนตั้งแต่จุดเริ่มต้น เจ้าของแบรนด์สามารถตัดสินใจได้ว่าข้อมูลใดบ้างที่จะเปิดเผยต่อลูกค้าปลายทางผ่านชิพอัจฉริยะแบบฝัง อาจเป็นข้อมูลการแกะรอยแบบพื้นฐานหรือส่วนหนึ่งของแคมเปญการตลาดสำหรับผู้บริโภคทั่วโลก ข้อมูลนี้จะเชื่อมโยงกับตัวระบุ (identifier) ที่ไม่ซ้ำกันของแต่ละแท็ก วิศวกรทีม Atala SCAN สามารถช่วยตั้งค่าการเชื่อมโยงนี้ได้ จากนั้นแท็กจะแนบหรือเชื่อมโยงกับสินค้าแต่ละรายการ
บล็อกเชน
Cardano เป็นแพลตฟอร์มบล็อกเชนสำหรับนักสร้างการเปลี่ยนแปลง นักประดิษฐ์ และผู้มีวิสัยทัศน์ โดยใช้โปรโตคอล Ouroboros ในระบบ proof-of-stake เพื่อให้ได้ฉันทามติร่วมกันด้านความปลอดภัยในขณะที่ใช้ทรัพยากรเพียงเศษเสี้ยวของบล็อกเชนรุ่นเก่า และเมื่อมี Atala ทุกไอเท็มจะเชื่อมโยงกับรายการที่ไม่ซ้ำกันบน Cardano ซึ่งแต่ละรายการจะไม่สามารถเปลี่ยนแปลงได้ แต่สามารถอ่านได้ง่าย และสามารถใช้เป็นส่วนหนึ่งของระบบการตรวจสอบได้ แต่ละรายการประกอบด้วยแฮชเข้ารหัสของตัวระบุแท็กและลิงก์ไปยัง metadata ของผลิตภัณฑ์ ซึ่งรวมถึงรูปภาพ จะถูกจัดเก็บแบบออฟไลน์
Juan Ignacio Sierra ผู้จัดการโครงการ Atala SCAN กล่าวว่า "การทำงานกับบล็อคเชนช่วยให้ข้อมูลผลิตภัณฑ์ไม่สามารถเปลี่ยนแปลงได้ แต่ถ้าไม่มีกลไกในการเชื่อมโยงข้อมูลกับตัวผลิตภัณฑ์อย่างปลอดภัย สินค้าปลอมก็สามารถใช้ประโยชน์จากบล็อกเชนได้เช่นเดียวกัน ใน Atala SCAN เราใช้ฮาร์ดแวร์เข้ารหัสที่มีความปลอดภัยสูงในซีลเพื่อให้แน่ใจว่ามีความปลอดภัยในการเชื่อมโยงระหว่างข้อมูลบล็อกเชนกับผลิตภัณฑ์ทางกายภาพ
สแกนบนสมาร์ทโฟนของคุณ
หากคุณมีสมาร์ทโฟน คุณจะสามารถดาวน์โหลดแอพ Atala SCAN ได้ฟรีจากร้านค้าออนไลน์ที่เกี่ยวข้อง แอพพลิเคชันนี้ใช้เครื่องอ่าน NFC ของโทรศัพท์เพื่ออ่านชิพและค้นหาข้อมูลผลิตภัณฑ์บน Cardano เพียงแตะโทรศัพท์กับผลิตภัณฑ์ จะทราบทันทีว่าผลิตภัณฑ์นั้นเป็นของแท้หรือไม่ และเรียนรู้เกี่ยวกับประวัติของผลิตภัณฑ์ได้ด้วย
ที่มา: Atala SCAN: Blockchain-based product authentication - IOHK Blog