This translation has been made by QuangTV from the original document published by Prof Simon Thompson at Marlowe: industry-scale financial smart contracts for the blockchain - IOHK Blog
Marlowe: Hợp đồng tài chính thông minh ứng dụng rộng rãi trong lĩnh vực blockchain/
Hơn cả Solidity – ngôn ngữ chuyên biệt này sẽ giúp phát triển lĩnh vực tài chính phi tập trung trên Cardano
06/10/2020, Prof Simon Thompson
Trong bài viết này, chúng tôi muốn giới thiệu một ngôn ngữ mới cho hợp đồng tài chính, và nêu lên những lợi ích của một Ngôn ngữ lĩnh vực chuyên biệt (Domain Specific Language – DSL). Marlowe là một ngôn ngữ lập trình chuyên biệt cho lĩnh vực hợp đồng tài chính, không dành cho các hợp đồng thông minh nói chung. Chính vì thế mà nó cũng khác với các ngôn ngữ phổ biến cho blockchain như Solidity của Ethereum và Script của Bitcoin.
Marlowe là ngôn ngữ có tính ứng dụng thực tiễn rộng rãi. Chúng tôi đã xây dựng các hợp đồng Marlowe dựa trên các ví dụ có sẵn của những dự án hàng đầu về hợp đồng thông minh tài chính, đó chính là hệ thống Tiêu chuẩn thống nhất các loại hợp đồng thuật toán Actus (Algorithmic Contract Types Unified Standards). Giờ đây, các bạn cho thể tìm thấy hàng loạt các ví dụ khác nhau trên môi trường phát triển của Marlowe (Marlowe Playground), được tích hợp trên trình duyệt internet, trong đó người dùng có thể tạo, chỉnh sửa, mô phỏng và phân tích các hợp đồng của Marlowe mà không cần phải cài đặt hay trả bất kỳ khoản phí nào.
Ai có thể sử dụng Marlowe? Marlowe là một nền tảng tài chính phi tập trung (DeFi) hỗ trợ trực tiếp khách hàng vay ngang hàng với nhau, hợp đồng phái sinh (CFD) và các công cụ tài chính tương tự khác. Chẳng hạn như các tổ chức tài chính có thể thực hiện và triển khai các công cụ dành riêng cho khách hàng của họ.
Việc triển khai Marlowe trên Cardano sẽ được hoàn thành trong kỷ nguyên Goguen, sẽ cho phép người dùng và các tổ chức thực hiện các hợp đồng DeFi tự viết hoặc download từ kho họp đồng lập trình sẵn và chuyển tiền mã hoá theo các điều khoản hợp đồng quy định. Bước đầu Marlowe sẽ chạy trên blockchain của Cardano, nhưng về sau nó có thể được liên kết để chạy trên các blockchain khác.
Hợp đồng thông minh chạy trên Cardano có thể truy cập dữ liệu bên ngoài, chẳng hạn như tỷ giá giữa ADA và Bitcoin thông qua Oracle. Với cách thức này, Oracle giống như một tuỳ chọn cho các bên tham gia, và chúng tôi dự định sẽ hỗ trợ dịch vụ dữ liệu oracle để cho phép các hợp đồng thông minh có thể cập nhật dữ liệu tức thời từ thị trường chứng khoán hoặc nguồn dữ liệu phổ biến như Coinbase.
Hợp đồng Marlowe có thể được sử dụng theo nhiều cách: chẳng hạn như một chương trình Marlowe có thể tự động kích hoạt việc chuyển tiền mã hoá trên blockchain. Ngoài ra, nó có thể được sử dụng để theo dõi nghĩa vụ thực hiện các điều khoản hợp đồng của các bên trong thế giới thực với mục đích thanh kiểm tra.
Marlowe chỉ là một kiểu ngôn ngữ chuyên biệt DSL điển hình trên blockchain, sau này sẽ có những DSL khác được tạo ra cho các lĩnh vực như Quản lý chuỗi cung ứng, Bảo hiểm và Kế toán, “dựa trên kinh nghiệm có được từ việc phát triển và xây dựng Marlowe trên nền tảng Cardano”.
We have stressed that Marlowe is a special-purpose financial DSL, but what if you want to write other kinds of contract? To write those, Cardano has Plutus, a general purpose language running on the blockchain. Plutus contracts can handle all kinds of cryptoassets, and don’t have the constraints of Marlowe contracts: for example, they are unconstrained in how long they will remain active, and in how many participants they can involve. Indeed, every Marlowe contract is run by a single Plutus program, the Marlowe interpreter.
Chúng tôi nhấn mạnh rằng Marlowe là ngôn ngữ chuyên dùng cho lĩnh vực tài chính, còn đối với các loại hợp đồng khác thì sao? Cardano đã có Plutus, một ngôn ngữ dùng chung cho blockchain. Các hợp đồng viết trên Plutus có thể điều khiển mọi tài sản tiền mã hoá, mà không hạn chế bất kỳ hợp đồng Marlowe nào: chẳng hạn như thời gian còn lại của hợp đồng, hay số lượng các bên tham gia. Thực chất là mỗi hợp đồng Marlowe sẽ được chạy bằng một đoạn chương trình Plutus, xem như trình biên dịch cho Marlowe.
Marlowe là môn ngôn ngữ chuyên dùng cho lĩnh vực DeFi
Là một ngôn ngữ chuyên biệt, Marlowe có nhiều lợi thế hơn so với các ngôn ngữ dùng chung.
Các hợp đồng được viết bằng ngôn ngữ tài chính, thay vì ngôn ngữ dùng cho blockchain. Điều này có nghĩa là khi hợp đồng thông minh xảy ra lỗi, nó sẽ bị cô lập hẳn ra khỏi nền tảng. Chẳng hạn như mỗi hợp đồng Marlowe sẽ quy định một khoảng thời gian thực hiện cụ thể, sau đó nó sẽ không thực hiện thêm bất cứ hành động nào và tại thời điểm đó, mọi khoản ký quỹ ràng buộc trong hợp đồng sẽ được hoàn trả cho các bên tham gia, nghĩa là số tiền trong hợp đồng sẽ không bao giờ bị khóa vĩnh viễn.
Chúng ta hoàn toàn có thể tự động phân tích một hợp đồng xem nó hoạt động như thế nào trong mọi tình huống mà không cần phải khởi chạy nó. Ví dụ, có thể xác định xem một hợp đồng cụ thể nào đó có thể không được thanh toán trong một số trường hợp hay không hoặc liệu nó có được đảm bảo thanh toán đầy đủ trong mọi trường hợp hay không.
Hành vi thực hiện hợp đồng có thể được mô phỏng trong trình duyệt, để người dùng có thể kiểm thử cách thức hợp đồng hoạt động bằng nhiều cách khác nhau trước khi uỷ thác và cho nó khởi chạy.
Người dùng có thể tạo hợp đồng DeFi của họ theo nhiều cách khác nhau: họ có thể viết chúng dưới dạng văn bản, cũng có thể sử dụng lập trình trực quan để tạo hợp đồng thông minh bằng cách ghép nối các khối chức năng lại với nhau. Người dùng cũng có thể chọn lựa các hợp đồng mẫu sẵn có và tùy chỉnh chúng theo nhu cầu.
Kế hoạch sắp đến - và một số cuộc thi
Hiện tại, các hợp đồng của Marlowe có thể được viết bằng ngôn ngữ Haskell, hoặc JavaScript hoặc thực hiện ngay bằng môi trường Marlowe (Marlowe Playground) một cách trực quan, có thể mô phỏng và phân tích chúng. Trong vài tháng tới chúng ta sẽ chứng kiến nhiều cải tiến hơn nữa đối với trải nghiệm người dùng trên môi trường Marlowe và sẽ tiếp tục viết thêm nhiều ví dụ từ dự án Actus. Đồng thời, chúng tôi sẽ hoàn thiện việc triển khai Marlowe trên Cardano, để các hợp đồng Marlowe sẽ chạy trên chính blockchain. Chúng tôi mong muốn được chia sẻ công việc đó với bạn ngay khi nó sẵn sàng.
Trong thời gian chờ đợi, hãy trải nghiệm Marlowe Playground hoặc tham gia một trong hai cuộc thi về Marlowe diễn ra trong tháng này – chúng tôi dành nguồn ngân quỹ trị giá 10.000 đô la cho các mục tiêu phát triển toàn cầu của Liên hợp quốc và Sự kiện Actus trị giá 5.000 đô la tại Wyoming Hackathon.