Cardano Kurumu’nun websitesinden çevrilmiştir.
Çevirmen: CardanoMerkezi
CARDANO’NUN OLUŞTURULMA MOTİVASYONU / FELSEFESİ
Cardano, 2015 yılında kripto para birimlerinin tasarlanma ve geliştirme şeklini değiştirme çabasıyla başlayan bir projedir. Belirli bir grup yenilikler ötesindeki genel odak noktası, kullanıcılarının ve entegrasyon yapmak isteyen diğer sistemlerin ihtiyaçlarını daha iyi açıklayan, daha dengeli ve sürdürülebilir bir ekosistem sağlamaktır.
Birçok açık kaynaklı (open source) projenin ruhuyla, Cardano kapsamlı bir yol haritası veya hatta yetkili bir beyaz kağıt ile başlamadı. Bunun yerine, bir takım tasarım ilkeleri, mühendislik best practiceleri ve keşif yolları benimsemiştir. Bunlar aşağıdakileri içerir:
• Muhasebe ve hesaplamanın farklı katmanlara ayrılması
• Temel bileşenlerin oldukça modüler ve fonksiyonel kodda uygulanması
• Hakemli araştırmalarla rekabet eden küçük akademisyen ve geliştirici grupları
• InfoSec uzmanlarının erken kullanımı dahil olmak üzere disiplinler arası ekiplerin yoğun kullanımı
• İnceleme sırasında keşfedilen sorunları düzeltmek için white paper, uygulama ve yeni araştırmalar arasında hızlı iterasyonlar
• Ağı yok etmeden konuşlandırıldıktan sonra sistemleri upgrade yapabilme yeteneğinin geliştirilmesi
• Gelecekteki çalışmalar için merkezi olmayan bir finansman mekanizmasının geliştirilmesi
• Makul ve güvenli bir kullanıcı deneyimine sahip mobil cihazlarda çalışabilmeleri için kripto para tasarımının ilerletilmesine ilişkin uzun vadeli bir bakış açısı
• Menfaat sahiplerini kripto para birimlerinin operasyonlarına ve bakımlarına yaklaştırılması
• Aynı ledgerdeki birden çok asseti muhasebe etme ihtiyacının kabul edilmesi
• Eski (legacy) sistemlerin ihtiyaçlarına daha iyi uyum sağlamak için işlemleri isteğe bağlı meta veriler içerecek şekilde abstractlaştırılması
• Mantıklı gelen özellikleri benimseyerek yaklaşık 1.000 altcoin’den öğrenilmesi
• Nihai protokol tasarımını kilitlemek için ithaf olunmuş bir temel kullanarak, İnternet Mühendisliği Görev Gücü’nden esinlenen, standartlara dayalı bir işlem benimsenmesi
• Ticaretin sosyal unsurlarının araştırılması
• Bitcoin’den miras kalan bazı temel ilkelerden ödün vermeden, düzenleyicilerin ticaretle etkileşime girmeleri için sağlıklı bir orta yol bulunması
Bu düzensiz fikir kümesinden yola çıkarak Cardano üzerinde çalışan ana kişiler hem kripto para birimi literatürünü keşfetmeye hem de bir soyutlama araç seti oluşturmaya başladı. Bu araştırmanın çıktısı; IOHK’nın kapsamlı makale kütüphanesi, scripting diline genel bakış ve Akıllı Sözleşmelerin Ontolojisi gibi çeşitli anket sonuçları ve Scorex projesidir. Bunlarden alınan dersler, kripto para endüstrisinin olağandışı ve bazen de üretkenlik karşıtı büyümesi için bir anlam verdi.
İlk olarak, TCP / IP gibi başarılı protokollerin aksine, kripto paraların tasarımında çok az katman vardır. Mantıklı olup olmadığına bakılmaksızın, tek bir ledgere kaydedilen gerçekler ve olaylar için tek bir fikir birliği kavramını koruma arzusu olmuştur.
Örneğin, Ethereum, evrensel bir dünya bilgisayarı olmaya çalışırken muazzam karmaşıklığı engelledi, ancak sistemin bir değer deposu olarak çalışma yeteneğini potansiyel olarak yok eden önemsiz endişelerden muzdarip. Ekonomik değeri, bakım maliyeti veya yasal sonuçları ne olursa olsun herkesin programı birinci sınıf bir vatandaş olmalı mıdır?
İkincisi, ana akım kriptografik araştırmalarda önceki sonuçlar için çok az takdir var. Örneğin, Bitshares’in Delegated Proof of Stake’i, 1980’lerden beri bilinen bir teknik olan garantili çıktı teslimi ile madeni para savurma kullanarak kolayca ve güvenilir bir şekilde rasgele sayılar üretebilirdi (Rabin ve Ben-Or’un seminal makalesine bakıniz).
Üçüncüsü, çoğu altcoin (Tezos gibi birkaç istisna dışında) gelecekteki güncellemeler için herhangi bir hazırlık yapmadı. Soft veya hard bir forku başarılı bir şekilde itme yeteneği, herhangi bir kripto para biriminin uzun vadeli başarısı için çok önemlidir.
Sonuç olarak, kurumsal kullanıcılar, yol haritası ve arkasındaki aktörleri geçici, küçük veya radikalleşmiş olan protokollere milyonlarca dolar değerinde kaynak taahhüt edemezler. Temeldeki protokolü geliştirmek için bir vizyon etrafında sosyal fikir birliğinin oluşabileceği etkili bir işlem olmalıdır. Eğer bu süreç çok külfetli ise, fikir farklılıkları toplumu parçalara ayırabilir.
Son olarak, para nihayetinde sosyal bir olgudur. Merkezi aktörleri anonimleştirme ve aracılıktan çıkarma, Bitcoin ve benzerleri ticari işlemlerde istikrarlı kimlikler, meta veriler ve itibar ihtiyaçlarını ortadan kaldırdı. Bu verileri merkezli işlemlerden geçirmek, bir blockchain kullanmanın esas amacı olan denetlenebilirliği, küresel kullanılabilirliği ve değişmezliği ortadan kaldırır.
SWIFT, FIX ve ACH gibi eski (legacy) finansal sistemler işlemsel meta veriler bakımından zengindir. Sadece hesaplar arasında ne kadar değer taşındığının bilinmesi yetmez; kanunlar genellikle ilgili aktörlerin ilişkilendirilmesini, gerekli bilgilerinin bilinmesini, şüpheli faaliyetlerin raporlanmasını ve başka bir kısım kayıt ve işlemleri gerektirir. Bazı durumlarda meta veriler işlemden daha önemlidir.
Bu nedenle, meta verilerin manipülasyonunun para sahteciliği veya işlem geçmişini değiştirmek kadar zararlı olabileceğini söylemek mantıklıdır. Bu bilgileri gönüllü olarak dahil etmek isteyen katılımcılara gereken fırsatı vermemek, ana akımın benimsenmesi ve tüketicinin korunması açısından olumsuz görünmektedir.